Alles met epoxy
Als je al wat vaker met epoxy hebt gewerkt, heb je het misschien wel eens meegemaakt: je giet met zorg een epoxy giethars creatie, maar bij het ontmallen blijft het half plakken of – erger nog – het breekt. Zonde van je werk, toch?
Gelukkig is er een simpele oplossing: een siliconen mal voor epoxy. Deze flexibele mallen hebben anti-hecht eigenschappen, waardoor je je kunstwerk er moeiteloos uit haalt. Of je nu sieraden maakt, onderzetters giet of een uniek kunstobject maakt – siliconen mallen zijn bijna onmisbaar.
In dit artikel lees je:
- Wat zijn siliconen mallen
- Waar hecht epoxy niet aan
- Zelf een siliconen mal maken
- Alternatieve epoxy mallen voor grotere projecten
- Praktische tips, veelgemaakte fouten én onderhoud
- Een uitgebreide FAQ
Wat zijn siliconen mallen?
Een siliconen mal is gemaakt van soepel siliconenrubber. Dat materiaal is:
- stevig én buigzaam,
- bestand tegen hitte en chemische reacties,
- en heeft van nature anti-hecht eigenschappen.
Precies wat je nodig hebt bij epoxy giethars. Waar je bij harde mallen vaak zit te priegelen en hoopt dat je kunstwerk er heel uitkomt, laat een siliconen mal jouw creatie veel makkelijker vanzelf los.
Siliconen mallen zijn er in allerlei vormen en maten:
- van een eenvoudige siliconen mal rechthoek of siliconen mal vierkant,
- tot gedetailleerde 3D siliconen mallen,
- vormen als bakjes, letters, cijfers, bloemen en decoratieve objecten.
Let op: wij verkopen zelf geen losse siliconen mallen, maar in een aantal van onze epoxy starterspakketten zijn wel diverse basis mallen inbegrepen. Ideaal als je zonder gedoe wilt starten.
Waar hecht epoxy wel en niet aan?
epoxy giethars hecht zich moeiteloos aan allerlei oppervlakken zoals hout, beton en gips. Heel handig voor vaste toepassingen, maar juist een uitdaging als je met mallen werkt. Daarom is het slim om te kiezen voor materialen waar epoxy géén grip op krijgt.
Waar hecht epoxy niet aan?
epoxy giethars is dol op ruwe, absorberende oppervlakken. Maar bij sommige materialen glijdt het er zo weer vanaf – precies wat je wilt bij het maken van een mal of lossingsoppervlak.
Bekende “anti-hechters” zijn:
- Siliconen
Door het gladde en chemisch inactieve oppervlak hecht epoxy hier vrijwel niet aan. Ideaal dus voor mallen en werkmatten. - Polyethyleen (PE)
Herken je van vuilniszakken, plastic verpakkingen of PE-platen. Epoxy hecht hier slecht op. - Verpakkingstape (PE-tape)
Bijvoorbeeld PE-masking tape. Deze wordt vaak gebruikt om houten mallen of MDF te bekleden, zodat epoxy niet hecht. - Lossingswas
Geen materiaal op zich, maar een beschermende laag die voorkomt dat epoxy zich definitief vasthecht aan de mal.
Gebruik je een van deze materialen (of behandel je een mal met lossingswas), dan weet je dat je epoxy na uitharding veel makkelijker loslaat.
Waar hecht epoxy wél aan?
Epoxy is sterk spul en hecht zich als een magneet aan alles wat een beetje poreus of ruw is. Dat is perfect als je een duurzame coating of verlijming wilt, maar minder handig als je iets weer uit een mal moet krijgen.
Epoxy hecht onder andere goed aan:
- Hout – vooral onbewerkt hout of MDF zuigt epoxy op als een spons.
- Beton en steen – de poriën vullen zich met epoxy, waardoor het muurvast zit.
- Gips – vanwege de absorberende structuur.
- Veel kunststoffen – zoals PVC of ABS, zeker als er geen lossingsmiddel is gebruikt.
Wil je een object permanent vastzetten of een oppervlak coaten? Dan zijn dit juist de materialen waar je blij van wordt. Voor mallen kies je liever de eerder genoemde anti-hechters.
Zelf een siliconen mal maken
Met kneedbaar siliconenrubber maak je eenvoudig een siliconen mal op maat. Ideaal voor persoonlijke projecten, bijvoorbeeld:
- een bijzondere schelp van het strand,
- een opvallende knoop van een oud kledingstuk,
- een klein beeldje of decorstuk dat je wilt dupliceren.
De werkwijze in grote lijnen:
- Je kneedt het siliconenrubber.
- Je vormt het rond het object dat je wilt kopiëren.
- Je laat het uitharden.
Binnen korte tijd heb je een stevige, flexibele mal die klaar is voor gebruik. Belangrijk is wel dat je het siliconen goed aandrukt en geen details overslaat; vooral bij fijne randjes en hoekjes maakt dit veel verschil in het eindresultaat.
Wil je dieper in het onderwerp duiken? Bekijk dan onze handleiding over epoxy mallen maken, waarin we stap voor stap laten zien hoe je een eigen mal opbouwt.
Alternatieve epoxy mallen voor grotere projecten
Siliconen mallen zijn ideaal voor kleinere tot middelgrote projecten. Maar ga je aan de slag met grotere gietingen, zoals tafels, panelen of grote kunstobjecten, dan zijn er andere, praktische oplossingen.
Veelgebruikte materialen voor grotere mallen zijn:
- MDF of houten plaat – in combinatie met PE-tape. of een lossingsmiddel.
- Melamine-platen – deze hebben van zichzelf al een vrij glad oppervlak en zijn goed bruikbaar als giettafel of malbodem.
Belangrijk bij alternatieve mallen
- Bekleden met tape
Bekleed MDF, hout of melamine met verpakkingstape PE-tape. om te voorkomen dat epoxy zich vasthecht. Houd er rekening mee dat de naden van de tape soms subtiel zichtbaar blijven in je gietwerk. Vaak zijn die later nog weg te schuren of te polijsten. - Lossingswas gebruiken
Werk je met een mal van hout, kunststof of een ander hechtend materiaal? Dan is lossingswas een goede keuze. Wrijf de mal zorgvuldig in, vooral in de hoekjes, en je verkleint de kans dat epoxy zich definitief vastbijt.
Waar let je op bij het kiezen van een siliconen mal?
Ook al verkopen wij zelf geen losse siliconen mallen, we krijgen wel vaak de vraag: “Waar moet ik op letten als ik een mal koop?”
Een aantal punten om in gedachten te houden:
- Vorm en afmeting
Bedenk vooraf wat je wilt maken. Onderzetters vragen om ondiepe, bredere mallen. Voor sieraden en sleutelhangers zijn kleinere, diepere vormen handig. Controleer altijd de binnenmaat van de mal, niet alleen de buitenmaat. - Wanddikte en stevigheid
Dunne mallen geven vaak mooie details, maar kunnen bij grote gietingen vervormen. Voor grotere objecten zijn mallen met dikkere wanden of extra versteviging verstandiger. - Oppervlaktestructuur
Een gladdere, glanzende mal geeft een hoogglans eindresultaat. Een matte mal geeft een meer satijnachtige finish. Kies wat past bij jouw gewenste uitstraling. - Kwaliteit van het siliconen
Goedkopere mallen bevatten soms vulstoffen of additieven, waardoor epoxy toch kan hechten of de mal sneller scheurt. Ga je een vorm vaak gebruiken? Kies dan voor mallen van 100% siliconen.
Tip: in diverse epoxy starterspakketten zitten al een aantal stevige siliconen mallen. Handig als je eerst wilt ervaren wat goed werkt, voordat je uitgebreider mallen gaat inkopen.
Stappenplan: je eerste gieting in een siliconen mal
Onderstaand stappenplan kun je direct volgen voor je eerste (of volgende) gietproject met een siliconen mal.
Stap 1 – Kies en controleer je mal
- Kies een mal die past bij je project (vorm, diepte, afmeting).
- Controleer of de mal heel is (geen scheuren of beschadigde randen).
Stap 2 – Reinig én ontvet de mal
Een schoon en vetvrij oppervlak is essentieel voor een strak resultaat.
- Spoel de mal eerst af met lauwwarm water en een mild afwasmiddel.
- Droog de mal met een pluisvrije doek.
- Ontvet de mal daarna zorgvuldig met aceton: breng een beetje aceton aan op een schone, pluisvrije doek, wrijf de binnenzijde van de mal gelijkmatig na en laat de mal kort drogen zodat de aceton volledig verdampt.
Zo verwijder je resten vet, stof en eventuele productieresiduen die de oppervlaktestructuur kunnen beïnvloeden.
Stap 3 – Epoxy afmeten en mengen
- Weeg hars en harder nauwkeurig af volgens de aangegeven mengverhouding.
- Meng rustig maar grondig, ook langs de randen en bodem van de beker.
- Werk bij voorkeur met twee bekers: eerst mengen in beker 1, daarna overgieten in beker 2 en nogmaals kort mengen om unmixed spots te voorkomen.
Stap 4 – Eventueel kleuren of vullen
- Voeg pigment, pasta, inkt, glitter of decoratieve elementen (bloemen, schelpjes, flakes) toe.
- Roer kort na het toevoegen, zodat je niet opnieuw veel lucht inbrengt.
Stap 5 – Epoxy in de mal gieten
- Giet in een dunne, constante straal in één hoek van de mal.
- Laat de epoxy vanzelf uitvloeien; zo minimaliseer je luchtinsluiting.
- Werk bij diepe mallen eventueel in meerdere lagen om hitteopbouw en krimp te beperken.
Stap 6 – Luchtbellen verwijderen
- Tik zachtjes met je vingers of een houten roerstaafje tegen de zijkant van de mal.
- Gebruik indien nodig een heat gun of gasbrander om luchtbellen aan het oppervlak voorzichtig weg te branden. Houd voldoende afstand, beweeg constant en richt de hitte niet te lang op één plek om je mal niet te beschadigen.
Stap 7 – Uitharden
- Laat de gieting op een vlak, stabiel en stofvrij oppervlak uitharden.
- Dek de mal desnoods af met een doos om stof en vuil tegen te houden.
- Houd de uithardtijd aan zoals aangegeven in de productinformatie van je epoxy.
Stap 8 – Ontmallen en afwerken
- Buig de siliconen mal rustig los en duw de creatie er voorzichtig uit.
- Werk scherpe randjes eventueel bij met fijn schuurpapier of een nabehandeling met een dunne laag epoxy.
Video's waar gebruikt wordt gemaakt van siliconen mallen
Praktische tips voor het werken met siliconen mallen
- Begin altijd met een schone, vetvrije mal
Stof, pluisjes of vingerafdrukken zie je na uitharding genadeloos terug. Reinig en ontvet dus altijd vooraf. - Steun flexibele mallen waar nodig
Grotere of dunwandige siliconen mallen kunnen onder het gewicht van epoxy gaan vervormen. Zet ze in een stevig bakje, doosje of frame dat de vorm goed ondersteunt. - Werk op een vlakke ondergrond
Een scheef werkblad betekent een scheve gieting. Controleer dit vooraf, zeker bij dunne lagen of grote oppervlakken. - Werk in lagen bij dikke gietingen
Zo beperk je warmteontwikkeling (exotherme reactie) en verklein je de kans op krimp, scheuren of verkleuring.
Zo houd je je siliconen mallen in goede staat
Een goede siliconen mal gaat lang mee, mits je er netjes mee omgaat. Siliconen is stevig, maar niet onverwoestbaar.
Siliconen mal schoonmaken
- Gebruik warm water en een mild afwasmiddel om resten epoxy, pigment of stof te verwijderen.
- Droog met een zachte, pluisvrije doek.
- Vermijd schuursponsjes of schurende middelen: de krassen zie je straks terug in je gegoten creatie.
Siliconen mal bewaren
- Bewaar mallen bij voorkeur vlak – bijvoorbeeld in de originele verpakking of gewikkeld in plastic folie.
- Stapel mallen liever niet zwaar op elkaar; de kans is groot dat ze vervormen of indeuken.
- Vermijd direct zonlicht en extreme hitte; dit kan het materiaal op termijn aantasten.
Veelgemaakte fouten en hoe je ze oplost
Probleem: epoxy blijft toch aan de mal vastzitten
Mogelijke oorzaken:
- De mal is niet 100% siliconen en bevat vulstoffen.
- De mal was niet goed gereinigd of ontvet.
- De epoxy was nog niet volledig uitgehard.
Oplossing:
- Gebruik kwalitatief goede mallen van 100% siliconen.
- Reinig én ontvet de mal altijd vooraf (water/zeep + aceton).
- Laat de epoxy volledig uitharden volgens de specificaties.
Probleem: scheve of vervormde creaties
Mogelijke oorzaken:
- De mal stond niet waterpas.
- De wanden van de mal zijn te dun voor de hoeveelheid epoxy.
Oplossing:
- Controleer altijd of je werkblad echt vlak is.
- Plaats de mal in een steunend bakje of frame.
- Overweeg een andere, stijvere mal bij grotere gietingen.
Probleem: doffe of matte plekken in de epoxy
Mogelijke oorzaken:
- Stof of vuil in de mal.
- Fijne krasjes in het oppervlak van de mal.
Oplossing:
- Werk zo stofvrij mogelijk en reinig goed vooraf.
- Gebruik geen schurende schoonmaakmiddelen of schuursponsjes.
- Bij lichte krasjes kun je soms een dunne, nieuwe epoxylaag aanbrengen om glans terug te halen.
Probleem: scheuren in de siliconen mal
Mogelijke oorzaken:
- Te hard trekken of duwen bij het ontmallen.
- Zeer intensief gebruik bij scherpe of complexe vormen.
Oplossing:
- Ontmal rustig en geleidelijk, zonder de mal extreem op te rekken.
- Kleine scheurtjes zijn soms te herstellen met vloeibare siliconen, maar bij grotere schade is vervanging meestal de beste keuze.
Inspiratie: wat kun je allemaal maken met siliconen mallen?
Met siliconen mallen en epoxy giethars kun je eindeloos variëren. Een paar populaire ideeën:
- Sieraden en sleutelhangers – kleine, gedetailleerde mallen voor oorbellen, hangers, sleutelhangers of mini-bedeltjes.
- Onderzetters en trays – rond, vierkant, zeshoekig, vaak gecombineerd met pigmenten, metallic flakes of bloemen.
- Decoratieve schalen en objecten – kunstobjecten, vaasvormen (in combinatie met inserts), abstracte vormen.
- Naamletters en cijfers – leuk voor kinderkamers, verjaardagen of gepersonaliseerde cadeaus.
- Inlays in tafelbladen – giet eerst in een siliconen mal en verwerk de vorm daarna als inlay in een groter tafelblad of paneel.
Veelgestelde vragen over siliconen mallen en epoxy
Hoe weet ik welke mal geschikt is voor welk epoxyproject?
Niet elke epoxy giethars werkt even goed in elke mal. Gebruik je een siliconen mal rechthoek of een siliconen mal vierkant, dan hangt veel af van de grootte en diepte.
- Voor kleinere vormen of gedetailleerde creaties (sleutelhangers, sieraden) is een dunnere, goed vloeiende epoxy handiger. Die loopt makkelijk in alle hoekjes en randjes.
- Voor grotere objecten (kunstobject, dikkere laag in een tafel) is een langzamer uithardende, meer “bulk”-geschikte epoxy beter. Die is beter bestand tegen krimp en scheurtjes.
Bij grotere gietprojecten is het extra belangrijk om de mal voldoende stevigheid te geven, omdat dunne siliconen wanden kunnen vervormen onder het gewicht.
Twijfel je over de hoeveelheid epoxy die je nodig hebt? Gebruik dan onze epoxy-calculator om dit eenvoudig uit te rekenen.
Kan ik ook bakken met siliconen mallen of bakjes die ik voor epoxy gebruik?
Nee, dat is niet veilig.
Siliconen bakmallen voor de oven zijn vaak gemaakt van food grade siliconen en bedoeld voor voedsel. Maar zodra een mal is gebruikt voor epoxy, is deze niet meer geschikt voor voedseltoepassingen.
Epoxyresten kunnen in het siliconen trekken, ook als je de mal goed schoonmaakt. Omdat epoxy een chemisch en relatief agressief materiaal is, wil je dit absoluut niet combineren met voedsel.
Gebruik daarom:
- mallen óf voor epoxy,
- óf voor bakken – maar nooit voor allebei.
Kun je siliconen mallen in de vaatwasser reinigen?
In principe kunnen veel siliconen mallen tegen de hitte van een vaatwasser. Toch is met de hand afwassen vaak de veiligste optie als je je mallen langer mooi wilt houden.
- Warm water + mild afwasmiddel + zachte spons of doek is ideaal.
- Vermijd schuursponzen en agressieve vaatwasprogramma’s.
Voor mallen die je voor epoxy gebruikt, is handreiniging bovendien vaak voldoende om resten los te weken.
Hoe lang gaat een siliconen mal mee?
Dat hangt sterk af van:
- hoe vaak je de mal gebruikt,
- hoe dik en groot je gietingen zijn,
- en hoe je de mal reinigt en bewaart.
Bij intensief gebruik (epoxy, complexe vormen) kun je grofweg rekenen op zo’n 15 tot 40 gietingen voordat de mal duidelijke slijtage kan gaan vertonen. Werk je vooral met kleinere sieraden of dunne laagjes, dan kan een mal vaak veel langer mee.
Gebruik je de mal voor grote, massieve gietingen waarbij veel warmte vrijkomt, dan zal de levensduur korter zijn.
Zijn siliconen mallen alleen geschikt voor epoxy?
Zeker niet. Siliconen is heel veelzijdig. Je kunt siliconen mallen – afhankelijk van het type – onder andere gebruiken voor:
- gips,
- beton en betonlook-producten,
- kaarsvet,
- zeep,
- en – bij food grade varianten – chocolade, ijsblokjes en bakprojecten.
Belangrijk is wel dat je één mal niet voor alles door elkaar gebruikt. Een mal die ooit voor epoxy of andere chemische producten is gebruikt, is daarna niet meer geschikt voor voedsel.
Waarom blijft mijn epoxy toch aan de mal vastzitten?
Meestal ligt het aan de omstandigheden, niet aan de epoxy zelf:
- De mal is niet 100% siliconen of van mindere kwaliteit.
- De mal is niet goed gereinigd of nog vettig.
- De epoxy is te vroeg ontmald en nog kleverig.
- De mal is beschadigd, waardoor er microkrassen zijn ontstaan.
Controleer dus altijd het type mal, reinig en ontvet goed (ook met aceton) en respecteer de volledige uithardtijd.
Waarom hecht epoxy giethars niet aan siliconen?
epoxy giethars hecht graag aan ruwe en poreuze oppervlakken. Siliconen is precies het tegenovergestelde:
- het oppervlak is superglad,
- chemisch zeer inert,
- en laat daardoor nauwelijks hechting toe.
Epoxy kan simpelweg geen “grip” krijgen. Dat maakt siliconen perfect voor mallen, maar ook voor werkmatten of gereedschappen die je makkelijk schoon wilt houden. Een vergelijkbaar effect zie je bij andere gladde kunststoffen, zoals polyethyleen (PE).
Veilig werken met epoxy en siliconen mallen
Epoxy giethars is een fantastisch materiaal, maar vraagt om een zorgvuldige verwerking:
- Werk in een goed geventileerde ruimte.
- Draag altijd handschoenen en vermijd huidcontact.
- Gebruik indien nodig een veiligheidsbril.
- Bescherm je werkoppervlak met plastic of een siliconen mat.
- Lees vóór gebruik de veiligheidsinformatie van zowel epoxy als eventuele hulpmiddelen.
Zo geniet je optimaal van je project én werk je veilig.
Alles in huis voor jouw epoxyproject
Een goede siliconen mal is een mooi begin, maar om echt aan de slag te gaan, heb je meer nodig. Denk aan:
- epoxy giethars,
- pigmenten en kleurstoffen,
- mengbekers, mengstaafjes en handschoenen,
- handige tools voor ontluchten en afwerken.
Wij verkopen zelf geen losse siliconen mallen, maar in verschillende epoxy starterspakketten vind je wél:
- een selectie basis siliconen mallen,
- geschikte epoxy giethars,
- en het nodige gereedschap om direct te kunnen starten.
Daarnaast kun je met onze epoxy-calculator eenvoudig uitrekenen hoeveel giethars je nodig hebt voor jouw project, zodat je niet te veel – en zeker niet te weinig – mengt.
Vragen of behoefte aan advies?
Heb je na het lezen van deze gids nog vragen over het werken met siliconen mallen of epoxy giethars? Ons team denkt graag met je mee over de beste aanpak én de juiste producten voor jouw toepassing.
Neem contact met ons op:
[email protected]
085 – 6207090
Of bekijk onze adviespagina vol tutorials, tips en inspiratie voor je volgende epoxyproject.
